رودخانه‌های کوچک؛ حلقه مفقوده در صنعت برق آسیای مرکزی
تاریخ انتشار: ۱ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۲۹۵۴۰۲
به گزارش خبرنگار خبرگزاری فارس در بیشکک، در سال‌های اخیر کشورهای منطقه با کمبود برق و در تابستان با کمبود آب مواجه بوده‌اند. یکی از راه‌های حل این مشکل می‌تواند احداث نیروگاه‌های آبی کوچک و متوسط باشد که استفاده از پتانسیل رودخانه‌های کوچک را ممکن می‌سازد.
قزاقستان و قرقیزستان به تازگی بحث درباره پروژه‌های مشترک برای ساخت نیروگاه‌های برق آبی کوچک را آغاز کرده اند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
کشورهای همسایه ازبکستان و تاجیکستان قبلاً توافق کرده‌اند و مرحله اول ساخت دو نیروگاه را روی رودخانه «زرافشان» مانند یاوان با ظرفیت 140 مگاوات و هزینه 282 میلیون دلار و نیروگاه فندارو - با ظرفیت 135 مگاوات با هزینه حدود 270 میلیون دلار آغاز کرده‌اند.
«دالر جمعه» وزیر انرژی و منابع آب تاجیکستان گفته در ابتدا کار اکتشاف و بررسی‌های زمین شناسی انجام خواهد شد. مرحله دوم، امکان سنجی پروژه خواهد بود که حدود 6 ماه به طول خواهد انجامید.در این مرحله هزینه نهایی پروژه محاسبه خواهد شد.
به گفته بخش مطبوعاتی ریاست جمهور این کشور، ساخت این نیروگاه‌ها اولین پروژه بزرگ در همکاری‌های انرژی دوشنبه و تاشکند است.
قرارداد ساخت نیروگاه برق آبی در سال 2021 در جریان سفر «شوکت میرضیویف» رئیس جمهور ازبکستان به این کشور امضا شد.
«آندری زاخواتوف» مهندس هیدرولیک و کارشناس آسیای مرکزی گفت: اما در سطح جهانی این دو نیروگاه برق مشکل را حل نمی‌کنند.
به گفته وی، کشورهای این منطقه ظرفیت نیروگاه آبی را نصب کرده‌اند که بیشتر از پتانسیل آن استفاده نمی‌شود. به طور خاص، تاجیکستان از نظر پتانسیل آبی در رتبه هشتم جهان قرار دارد و از نظر پتانسیل سرانه در رتبه‌های اول و دوم قرار دارد. روی رودخانه‌های این کشور می‌توان ده‌ها نیروگاه برق آبی کوچک و متوسط ساخت.
بیش از 200 نیروگاه برق در قرقیزستان می‌توان ساخت که شامل ده‌ها نیروگاه کوچک می‌شود. با این وجود، پس از فروپاشی شوروی سابق و نابودی حلقه انرژی تمام اتحادیه، حتی پس از راه اندازی تعدادی از نیروگاه‌های برق آبی جدید، پتانسیل رودخانه‌ها اندکی افزایش یافت.
زاخواتوف افزود: در قرقیزستان سال 2022 ساخت بزرگترین نیروگاه «قنبر آتا1» آغاز شد.اما این کشور بدون سرمایه گذار قادر به تکمیل آن نخواهد بود.
این کارشناس از جمله دلایلی که مانع احداث نیروگاه‌های آبی کوچک در هر دو کشور می‌شود، رشد انفجاری جمعیت، کم آب بودن (به ویژه در فصل زمستان)، کمبود بودجه و متخصصان را نام برد.
«آلما ژوکنووا» معاون اداره منابع انرژی تجدیدپذیر وزارت انرژی قزاقستان اعلام کرد: در این کشور پتانسیل نیروگاه‌های آبی کوچک آینده حدود 50 درصد از حجم مصرف برق در قزاقستان را پوشش خواهد داد که در سال 2022 به 112.8 میلیارد کیلووات ساعت رسید.
به گفته وی، سه منطقه غنی از منابع انرژی آبی در این کشور مانند حوضه رودخانه ایرتیش با نیروگاه‌های برق آبی بزرگ، نیروگاه‌های برق آبی بخارما، شولبینسکایا، اوست-کامنوگورسک، حوضه‌های رودخانه ایلی، کاپشاگای، مویناک، سیرداریا، حوضه رودخانه تالاس و چو وجود دارد.
ژوکنووا اشاره کرد که 90 درصد از تمام رودخانه‌های قزاقستان کوچک هستند، طول آنها کمتر از 100 کیلومتر است. ساخت نیروگاه‌های آبی کوچک در کشور سودآور است.
این کشور برای دستیابی به اهداف خود در نظر دارد قرار داد با قرقیزستان و ازبکستان در مورد استفاده از منابع حوضه رودخانه سیردریا را بازنگری کند. این قرارداد فعلی آب از سال 1998 لازم الاجرا است و استفاده از منابع سیردریا در آبیاری و انرژی را تنظیم می‌کند. در شرایط فعلی مازاد برق تولید شده از نیروگاه‌های برق آبی به قزاقستان و ازبکستان می‌رود.در مقابل، قرقیزستان از همسایگان خود خدمات انرژی، مالی و تجاری دریافت می‌کند.
«دیمیتری اورلوف» مدیر کل مرکز تحلیلی "استراتژی شرق و غرب" گفت: ساخت نیروگاه‌های آبی کوچک و متوسط برای منطقه کار مفیدی است، اما این سوال پیش می‌آید که آیا آب کافی برای آنها وجود خواهد داشت؟بیشکک در تابستان امسال با کمبود آب مواجه بوده است. مشکل این نیست که آب وجود ندارد، بلکه استفاده غیرمنطقی از آن در کشاورزی است. سیستم‌های آبیاری زمین جدید و سایر تجهیزات مورد نیاز است.
به گفته وی، نیروگاه‌های برق آبی دقیقا تا لحظه‌ای که آب کافی وجود داشته باشد کار خواهند کرد. هر چند نمی‌توان رد کرد که دوره کم آبی که در حال حاضر مشاهده می‌شود، دوره کم آبی به دنبال داشته باشد و بعد این سوال پیش می‌آید که برق مازاد را کجا بفروشد؟ بنابراین علاوه بر نیروگاه‌های آبی کوچک لازم است گزینه‌های دیگری نیز برای تامین برق منطقه توسعه یابد.
اورلوف تاکید کرد:با این حال، چنین پروژه‌هایی وجود دارد. این ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای در قزاقستان، ازبکستان و حتی در قرقیزستان است.
به طور خاص، « الکسی لیخاچف» رئیس شرکت دولتی روس اتم با «سادیر جباراف» رئیس جمهور قرقیزستان در مورد امکان ساخت نیروگاه هسته‌ای با ظرفیت کم 55 مگاوات در این کشور گفت وگو کرد. در صورت موفقیت این پروژه، پروژه بعدی با افزایش به 300 مگاوات خواهد بود.
پایان پیام/ح
منبع: فارس
کلیدواژه: قرقیزستان آسیای مرکزی نیروگاه برق آبی آب نیروگاه های آبی کوچک نیروگاه های برق آبی ساخت نیروگاه نیروگاه برق رودخانه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۲۹۵۴۰۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
افزایش بیش از ۸۵۰۰ مگاواتی ظرفیت تولید برق کشور
علی اکبر محرابیان در همایش سراسری مدیران نیروگاه‌های کشور با اعلام این خبر که به زودی در بورس انرژی ساز و کار جدیدی برای عرضه مستقیم برق نیروگاه‌ها به مصرف کنندگان از طریق بورس انرژی نیز ایجاد خواهد شد، گفت: تمام تلاش ما این است که با جذاب کردن اقتصاد صنعت برق، ساز و کاری ایجاد کنیم تا نیروگاه‌ها به صورت نقدی انرژی برق تولید شده خود را به مشترکان بفروشند و درآمد حاصل از آن را صرف توسعه فعالیت‌های خود کنند.
محرابیان با اشاره به تجربه موفق عرضه برق تجدیدپذیر در تابلوی سبز بورس گفت: اجرای موفق تابلوی سبز بورس که سبب شد فعالیت نیروگاهی در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر برای بخش خصوصی جذاب و اقتصادی شود، اثبات می‌کند که عرضه برق نیروگاه‌های حرارتی نیز در بورس انرژی می‌تواند به افزایش جذابیت فعالیت بخش خصوصی در این بخش و حل مشکل نقدینگی این صنعت کمک کند.
وی در ارتباط با برنامه‌های جامع وزارت نیرو برای افزایش مشارکت مشترکان بخش خانگی در مدیریت بار مصرف برق نیز گفت: با یک روش هوشمندانه و با اختصاص پاداش صرفه‌جویی به مشترکان میزان مصرف برق بخش خانگی به شکل معناداری نسبت به سال‌های گذشته کاهش یافت و در واقع انرژی برق به جای استفاده نادرست در بخش غیرمولد در بخش مولد مورد استفاده قرار گرفت.
وزیر نیرو با تاکید بر مدیریت مصرف بخش خانگی با روش‌های هوشمند و خلاقانه اضافه کرد: با اینکه در بسیاری از کشورهای اروپایی با هدف کاهش مصرف برق، تعرفه‌ها تا ۷۰ سنت افزایش یافت، سیاست دولت سیزدهم در این حوزه افزایش حداکثری مشارکت مشترکاندر صرفه‌جویی با اجرای طرح‌های متنوع مدیریت مصرف بود.
محرابیان اظهار کرد: بار اصلی وظایف صنعت برق کشور بر عهده بخش نیروگاهی است و بر همین اساس لازم بود در قالب همایشی سراسری آخرین اقدامات و برنامه‌های تولید برق نیروگاهی مورد بررسی و ارزیابی قرار بگیرد.
وی در ادامه به توسعه سریع کشور در طول دهه‌های گذشته اشاره کرد و افزود: در دهه‌های گذشته با توجه به رشد خوب کشور در بخش‌های مختلف به ویژه بخش صنعت، تقاضا برای مصرف برق به شدت افزایش یافت و همین روند توسعه‌ای باعث شد میان تولید و مصرف برق کشور فاصله معناداری ایجاد شود.
محرابیان اضافه کرد: اقتصاد کشور به صورت کلی بر پایه انرژی طرح‌ریزی شده است و در دهه‌های گذشته صنایع انرژی‌بر فراوانی مانند سیمان، آلومینیوم، فولاد، مس و در کنار آن بخش خانگی و تجاری رشد قابل توجهی داشتند که نتیجه همه این اتفاقات افزایش بسیار زیاد نیاز مصرف برق در کشور بود.
وزیر نیرو با اشاره به روندهای متفاوت افزایش ظرفیت تولید نیروگاهی برق کشور در دولتهای گذشته بیان کرد: در دولتهای هفتم و هشتم ۶۰ درصد، در دولتهای نهم و دهم ۶۸ درصد و در دولتهای یازدهم و دوازدهم تنها ۲۳ درصد به ظرفیت تولید برق کشور نسبت به ابتدای هر دولت افزوده شد.
وی با بیان اینکه عملکرد ضعیف دولت گذشته در توسعه ظرفیت نیروگاهی سبب شد تا دولت سیزدهم در ابتدای شروع به کار خود با ناترازی زیادی در صنعت برق رو به رو باشد، اظهار کرد: در ابتدای فعالیت باید دو اقدام اساسی یعنی جبران ناترازی پیش آمده و مدیریت بار مصرف برق را در دستور کار قرار می‌گرفت.
وزیر نیرو در ادامه سخنان خود با اشاره به برنامه تقدیمی به مجلس شورای اسلامی گفت: با اتکا به توان داخلی و ظرفیت نیروگاهی کشور از ابتدای دولت سیزدهم تاکنون بیش از ۸۵۰۰ مگاوات به ظرفیت تولید برق کشور افزوده شده است که برای تحقق این مهم از اقدامات متفاوتی مانند ارتقای بازدهی نیروگاه ها، احداث نیروگاه جدید در بخش‌های تجدیدپذیر، حرارتی و برقابی استفاده شد.
وی با بیان اینکه در کنار اقدام برای افزایش ظرفیت تولید برق، در بخش مصرف نیز اقدامات گسترده‌ای در دستور کار قرار گرفت، توضیح داد: سیاست وزارت نیرو تامین برق برای همه بخش‌ها مبتنی بر نظام مصرف است و در همین راستا در دولت سیزدهم تلاش بر این است تا صنعت برق به صورت اقتصادی اداره شود.
محرابیان با تاکید بر اینکه در دو سال گذشته برق مورد نیاز بخش خانگی به صورت ۱۰۰ درصد تامین شد، افزود: در بخش صنعت نیز در چهار ماهه گرم سال ۱۴۰۲ نسبت به مدت مشابه سال ۱۴۰۰ معادل ۲۵ درصد انرژی برق بیشتری برای این بخش تامین شد و در همین بازه زمانی برای اولین بار میزان تامین برق صنایع از بخش خانگی پیشی گرفت.
وزیر نیرو اضافه کرد: تامین برق کافی برای بخش‌های مختلف در تابستان سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۰ در حالی رقم خورد که در تابستان ۱۴۰۰ خاموشی‌های گسترده در کشور اتفاق افتاد و نیز تابستان سال گذشته بر اساس منابع معتبر جهانی گرم‌ترین سال کره زمین در طول تاریخ معرفی شد.
محرابیان در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه مهم‌ترین دلیل ناترازی انرژی برق در کشور بی توجهی به اقتصاد انرژی است، بیان کرد: در طول دهه‌های گذشته حلقه‌های مصرفی انرژی با سرمایه‌گذاری‌های ویژه رشد زیادی پیدا کرده‌اند، اما در این بین در بخش نیروگاهی کشور که در واقع محرک بخش‌های مختلف صنعت است، سرمایه‌گذاری کافی صورت نگرفته است.
وی با تاکید بر لزوم اصلاح اقتصاد صنعت برق با هدف رفع ناترازی‌ها گفت: سرمایه‌گذاری در بخش نیروگاهی باید به شیوه‌ای دنبال شود که فعالیت در این عرصه برای بخش خصوصی از جذابیت کافی برخوردار باشد.
محرابیان توضیح داد: نیروگاه‌های بخش خصوصی که در دو سال گذشته مجوز گرفته‌اند بر اساس قوانین جدید فعالیت خود را پیگیری می‌کنند و با توجه به نرخ‌های جذابی که مبتنی بر قانون برای مصرف بیش از الگوی بخش‌های مختلف در نظر گرفته شده است، نیروگاه‌ها می‌توانند برخلاف گذشته در این صنعت کسب سود داشته باشند.
وی همچنین به آغاز معاملات بورس انرژی با حضور شرکت‌های توزیع برق اشاره کرد و افزود: در حال حاضر نیروگاه‌ها می‌توانند با عرضه برق تولیدی خود در بورس به شرکت‌های توزیع و مشترکان بالای یک مگاوات، پول حاصل از فروش را به صورت نقدی دریافت کنند.
محرابیان با اشاره به اینکه در سال ۱۴۰۱ برای عبور موفق از اوج بار مصرف برق ۱۰۰ اقدام، برای عبور موفق از اوج بار مصرف برق، سال گذشته ۱۴۰ اقدام و برای سال جاری نیز ۱۸۰ اقدام در نظر گرفته شده است، اضافه کرد: در سال جاری علاوه بر تکرار پاداش صرفه‌جویی سال گذشته برای مشترکان کم مصرف، همچنین در قالب یک کمپین جامع و با هدف مشارکت حداکثری مردم در طرح‌های مدیریت مصرف برق، تعداد ۸۰ میلیون جایزه ویژه برای مشترکان در نظر گرفته شده است که شامل مواردی مانند ۶۰۰ دستگاه خودرو، ده‌ها هزار لوازم خانگی کم مصرف، ده‌ها هزار دستگاه‌های هوشمند و... است.
وی با تاکید بر اینکه منظور از مشارکت مردم در طرح‌های مدیریت مصرف برق به هیچ وجه به معنای کاهش سطح رفاه مردم نیست، گفت: مشترکان می‌توانند با خاموش کردن لوازم پرمصرف و مازاد خود مانند کولرهای گازی اضافی در مناطق گرمسیری در لیست مشترکان کم مصرف قرار بگیرند و مشمول جوایز ارزنده کمپین سال جاری شوند.
باشگاه خبرنگاران جوان اقتصادی اقتصاد و انرژی
جاده کندوان یک طرفه شد